Những điều khiến du học sinh sốc văn hóa tại Trung Quốc

Những điều khiến du học sinh sốc văn hóa tại Trung Quốc

Du học tại Trung Quốc mở ra một hành trình học tập phong phú, môi trường hiện đại và chi phí hợp lý. Thế nhưng, nhiều du học sinh – dù đã chuẩn bị kỹ lưỡng – vẫn không tránh khỏi những cú sốc văn hóa khi tiếp xúc với đời sống thực tế tại đất nước tỷ dân này. Những khác biệt về cách sống, ứng xử, ăn uống, học tập… có thể khiến bạn ngỡ ngàng và đôi khi cảm thấy lạc lõng.

Trong bài viết này, HLI Shop sẽ giúp bạn nhận diện những “cú sốc văn hóa” phổ biến mà du học sinh Việt tại Trung Quốc thường gặp phải, đồng thời gợi ý cách thích nghi nhanh chóng, dễ dàng.


1. Ngôn ngữ – Không biết tiếng là tự “cách ly” bản thân

Ngôn ngữ chính là cú sốc lớn nhất. Dù bạn có chứng chỉ HSK, TOCFL, hay từng học tiếng Trung trước khi đi, thực tế giao tiếp đời thường tại Trung Quốc vẫn có thể khiến bạn “đứng hình”.

Một vài tình huống điển hình:

  • Hỏi đường và nhận được một tràng tiếng Trung tốc độ “như rap”.
  • Không hiểu biển hiệu, chỉ dẫn ở nơi công cộng.
  • Nhân viên ký túc xá chỉ nói tiếng địa phương, không hiểu tiếng Anh.
  • Dùng tiếng Anh ở quán ăn, cửa hàng? Hầu như vô dụng.

Cách khắc phục:

  • Luôn chuẩn bị sẵn ứng dụng dịch như Pleco, Youdao Translate, hoặc Google Translate bản offline.
  • Dành ít nhất 3-6 tháng học tiếng Trung giao tiếp trước khi lên đường.
  • Kết bạn với sinh viên bản địa để luyện nghe nói hàng ngày.

2. Văn hóa ăn uống – Không phải món nào cũng dễ nuốt

Ẩm thực Trung Quốc vô cùng đa dạng, nhưng cũng đi kèm những món ăn có thể khiến du học sinh sốc nặng:

  • Mùi hương nồng (ví dụ: đậu phụ thối, nội tạng, tiết canh vịt…)
  • Gia vị cực mạnh: cay tê của ớt Tứ Xuyên hoặc tiêu hoa.
  • Cách ăn khác biệt: uống súp ồn ào, nhai xì xụp, ăn chung không dùng muỗng riêng.
  • Thức ăn lạ lẫm: côn trùng, rắn, bò sát.

Cách thích nghi:

  • Tìm những món “an toàn” cho người mới như mì bò Lanzhou, cơm chiên Dương Châu, há cảo
  • Học vài từ tiếng Trung chỉ món ăn mình thích và không ăn được.
  • Nếu sợ đau bụng, hãy mang theo một số đồ ăn khô từ Việt Nam như mì gói, ruốc, cháo gói, v.v.

3. Lối sống & ứng xử – Nơi mọi người có thể… chen hàng thoải mái?

Văn hóa ứng xử tại Trung Quốc có nhiều điểm khác biệt với Việt Nam:

  • Chen lấn khi xếp hàng, vào thang máy, lên xe buýt là điều phổ biến.
  • Nói chuyện to tiếng kể cả nơi công cộng.
  • Ít nở nụ cười trong giao tiếp lần đầu.
  • Giao tiếp trực tiếp, ít vòng vo, có thể gây cảm giác “cộc cằn”.

Nhiều du học sinh Việt Nam ban đầu cảm thấy bị “bất lịch sự”, nhưng thực tế chỉ là khác biệt văn hóa.

Cách thích nghi:

  • Quan sát, không phán xét, học hỏi từ bạn bè Trung Quốc.
  • Dần dần làm quen với cách phản ứng của người bản địa.
  • Luôn giữ thái độ cởi mở, mềm mỏng khi giao tiếp.

4. Lịch sinh hoạt – Ngủ sớm, dậy sớm, học hành nghiêm túc

Một cú sốc phổ biến khác là lịch sinh hoạt khắt khe ở các trường đại học:

  • Ký túc xá tắt điện – ngắt wifi lúc 11 giờ đêm.
  • Một số trường đóng cổng ký túc lúc 10 giờ tối.
  • Không cho nấu ăn, không nuôi thú cưng.
  • Thường xuyên kiểm tra phòng đột xuất, kiểm tra thẻ cư trú, học tập.

Bên cạnh đó, các lớp học yêu cầu điểm danh nghiêm túc, nộp bài đầy đủ, không được “copy – paste”.

Cách thích nghi:

  • Tập thói quen ngủ sớm, thức dậy đúng giờ.
  • Mang theo đèn pin nhỏ, sạc dự phòng, ổ cắm chuyển đổi để dùng khi bị cắt điện – ngắt mạng.

👉 Ổ cắm chuyển đổi HLI Shop rất phù hợp với ký túc xá Trung Quốc: nhỏ gọn – đa năng – chống cháy nổ, giúp bạn dùng được các thiết bị Việt Nam như laptop, nồi cơm mini, máy sấy…


5. Internet – “Sốc” vì không có Google, Facebook, YouTube…

Sốc nhẹ (hoặc nặng) khi bạn không thể:

  • Truy cập Facebook, Messenger, TikTok, Instagram.
  • Không dùng được Google, Gmail, YouTube, Google Drive, Maps.

Tại Trung Quốc, các nền tảng phổ biến thay thế là:

  • WeChat (thay Messenger, Facebook)
  • Baidu (thay Google)
  • QQ Mail (thay Gmail)
  • Bilibili, Youku (thay YouTube)

Cách thích nghi:

  • Cài đặt sẵn các app Trung Quốc khi còn ở Việt Nam.
  • Học cách dùng VPN nếu thực sự cần truy cập các dịch vụ bị chặn.
  • Sử dụng email cá nhân 2 hệ thống (Gmail và QQ Mail) để phòng trường hợp không nhận được thư từ trường.

6. Học tập – Áp lực điểm số và học bổng

Một số sinh viên kỳ vọng đi học là “nhẹ nhàng”, nhưng thực tế du học Trung Quốc không dễ:

  • Nếu bạn học bằng tiếng Trung, yêu cầu đọc hiểu và viết luận rất cao.
  • Thi không đạt sẽ bị cảnh cáo, rút học bổng, thậm chí không gia hạn visa.
  • Lớp học đông, ít cơ hội được hướng dẫn cá nhân.

Cách thích nghi:

  • Đặt mục tiêu học rõ ràng và đều đặn ngay từ đầu.
  • Tham gia nhóm học tập cùng bạn bè để hỗ trợ lẫn nhau.
  • Học thêm kỹ năng công nghệ hỗ trợ học tập (Zoom, Word, PowerPoint, email học thuật).

7. Thời tiết – Mùa đông lạnh đến mức sốc nhiệt

Nhiều vùng ở Trung Quốc như Bắc Kinh, Cáp Nhĩ Tân, Thượng Hải có mùa đông rất lạnh, nhiệt độ âm, có tuyết dày. Du học sinh miền Nam Việt Nam dễ bị sốc nhiệt.

Thời tiết cũng gây ảnh hưởng đến sinh hoạt:

  • Quần áo phơi không khô, ẩm mốc.
  • Tay chân nứt nẻ, đau khớp do lạnh.
  • Đường trơn trượt dễ té ngã.

Cách thích nghi:

  • Mang theo áo giữ nhiệt, khăn len, găng tay, kem dưỡng ẩm, miếng dán giữ nhiệt.
  • Trang bị thiết bị sưởi mini hoặc túi sưởi tay.
  • Chọn ổ cắm chuyển đổi chịu được công suất cao để dùng các thiết bị điện sưởi (gợi ý từ HLI Shop).

8. Nhớ nhà và cảm giác cô đơn

Có những lúc bạn:

  • Nhớ nhà, nhớ đồ ăn Việt.
  • Không thể tham gia lễ Tết cùng gia đình.
  • Gặp khó khăn nhưng không có người thân bên cạnh.

Đây là cảm xúc thường gặp trong 6 tháng đầu.

Cách vượt qua:

  • Kết nối với cộng đồng du học sinh Việt tại Trung Quốc.
  • Tìm các hội nhóm hỗ trợ như “Hội SVVN tại Bắc Kinh”, “Du học sinh Việt ở Nam Kinh”…
  • Tạo thói quen viết nhật ký, trò chuyện với người thân hàng tuần.

Lời kết

Du học không chỉ là học kiến thức, mà còn là một hành trình trưởng thành trong môi trường hoàn toàn mới. Những cú sốc văn hóa là điều tất yếu, nhưng nếu bạn chuẩn bị kỹ, giữ tinh thần cởi mở và chủ động học hỏi, bạn sẽ sớm vượt qua và tận hưởng trọn vẹn hành trình tại Trung Quốc.

Và đừng quên, HLI Shop luôn đồng hành cùng bạn với những thiết bị cần thiết cho cuộc sống du học: từ ổ cắm chuyển đổi đa năng, sạc dự phòng, đến combo thiết bị điện tử nhỏ gọn phù hợp với hành lý du học sinh.

📞 Hotline hỗ trợ du học sinh: 0963013744
🌐 Website: https://hli.vn
📘 Fanpage: https://www.facebook.com/hlivn